Amoxicillin

Amoxicillin သို႔မဟုတ္ Amoxil, Dispermox, Trimox, Alphamox ဟု ေခၚသည့္ေဆးသည္ ဗက္တီးရီးယားကို ႏိုင္ေသာ penicillin အုပ္စု၀င္ ပဋိဇီ၀ေဆးျဖစ္သည္။ ဗက္တီးရီးယားကို သတ္ပစ္ျခင္းမလုပ္ဘဲ ဗက္တီးရီးယား၏ အကာနံရံ ျဖစ္မလာေစရန္ လုပ္ျခင္းျဖင့္ ၄င္းဗက္တီးရီးယားမ်ား ပြါးမ်ားမလာေအာင္ လုပ္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။

Amoxicillin သည္ Streptococci, E. coli, Staphylococcus, H. pylori, P. mirabilis, H. influenzae, N. gonorrhoeae ႏွင့္ S. pneumonia ဗက္တီးရီးမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည့္ Infections (အင္ဖက္ရွင္) မ်ားအတြက္ေပးသည္။

၄င္း Infections ေရာဂါတို႔မွာ နားျပည္ယိုျခင္း၊ နားအလယ္ပိုင္းေရာင္ျခင္း၊ ႏွာေခါင္း-လည္ေခ်ာင္းေရာင္ျခင္း၊ ဆိုင္းနပ္စ္၊ အာသီးေရာင္ျခင္း၊ လည္ပင္းေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ အသံျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ အဆုပ္ထဲကေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ႏူမိုးနီးယားေခၚ အဆုပ္ခဲျခင္း၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္းေရာင္ျခင္း၊ (အနာ)အေရျပားေရာင္ျခင္း၊ ဂႏိုရီးယားေခၚ လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါ၊ သဲေျခလမ္းေရာင္ျခင္း၊ ႏွလံုးသားေရာင္ျခင္း၊ သြားပိုးဝင္၍ျပည္တည္ျခင္း၊ အသက္ရွဴလမ္း ပိုးဝင္ျခင္း၊ ခြဲစိတ္ကုသျပီး ပိုး၀င္လာမည္အား ကာကြယ္ရန္ႏွင့္ အစာလမ္းအစ ေလနာျဖစ္ျခင္းအား ေလ်ာ့နည္းေစရန္ တို႔အတြက္လည္း Amoxicillin ကိုေပး၍ ကုသႏိုင္သည္။

Amoxicillin Capsules ေဆးေတာင့္၊ tablets ေဆးျပား၊ chewable tablets ၀ါးစားႏိုင္ေသာေဆးျပား၊ powder ေရႏွင့္ေဖ်ာ္တိုက္ရန္အမွံဳ႕၊(မွတ္ခ်က္၊ ေရႏွင့္ေဖ်ာ္ျပီးေနာက္ ၁၀ ရက္အတြင္းသာသံုးပါ။) နား-မ်က္စိ ခပ္ႏိုင္သည့္ အစက္ခ်ေဆးရည္ ႏွင့္ ေသြးျပန္ေၾကာထဲ ထိုးႏိုင္သည့္ေဆး IV use အျဖစ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးလာသည္။

• H. pylori ပိုး၀င္ျခင္းႏွင့္ duodenal ulcer အစာလမ္းအစေလနာအတြက္ Lansoprazol ႏွင့္တြဲေပးသည္။ 1 gram Amoxil + 30 mg Lansoprazole TDS x 14 days
• ျပည္တည္နာမ်ားအတြက္ Cloxacillin ႏွင့္တြဲေပးသည္။
• (ဂႏိုရီးယား) အတြက္ Probenecid ႏွင့္တြဲေပးသည္။

Amoxicillin ကို အစာႏွင့္ နီးသည္ျဖစ္ေစ ေ၀းသည္ျဖစ္ေစေပးႏိုင္သည္။ သတိထားရမည္မွာ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ေပ်ာက္သြားေစကာမူ ေဆးပတ္လည္ေအာင္ေပးရမည္။ ေဆးျပီးျခင္း (ေဆးကို ပိုးကခံႏိုင္ရည္ျဖစ္သြားျခင္း)မွ ကာကြယ္ရန္အတြက္ျဖစ္သည္။

Penicillin family အုပ္စု၀င္ေဆးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ampicillin, carbenicillin, dicloxacillin, and oxacillin တို႔ကို မတည့္ပါက Amoxicillin ကိုလည္း မတည့္ျဖစ္မည္။ ေဆးမတည့္သည့္ လကၡဏာမ်ားမွာ အေရျပားအနီျပင္ထျခင္း၊ အသက္ရွဴခက္ျခင္း၊ မ်က္ႏွာ-ႏွဳပ္ခမ္း-လွ်ာ-လည္ပင္း ေရာင္ျခင္း၊ Diarrhea ၀မ္းပ်က္ျခင္း၊ Fever ကိုယ္ပူျခင္း၊ Chills ခ်မ္းတံုျခင္း၊ Dizziness မူးေ၀ျခင္း၊ Heartburn ရင္ပူျခင္း၊ Insomnia အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း၊ Nausea and vomiting ပ်ိဳ႕-အန္ျခင္း၊ Itching ယားယံျခင္း၊ Confusion စိတ္မၾကည္လင္ျခင္း၊ Abdominal pain ဗိုက္ေအာင့္ျခင္း၊ Bleeding ေသြးယိုျခင္း၊ Urinating less than usual or not at all ဆီးနဲျခင္း၊ Seizure တက္ျခင္း၊ Vaginal itching or discharge အမ်ိဳးသမီးမ်ား ေမြးလမ္းယားယံျခင္း၊ အျဖဴဆင္းျခင္း၊ Thrush မွက္ခရုေခၚ လွ်ာျဖဴေနျခင္းတို႔ျဖစ္ၾကသည္။

Pills ကိုယ္၀န္တားေဆး၊ methotrexate, sulfa drugs, tetracycline တို႔ႏွင့္ တြဲဖက္ မေပးသင့္။

DOSAGE ေဆးကို မည္၍မည္မွ် ေပးမည္နည္း။
o ဆိုင္းနပ္စ္၊ အာသီးေရာင္ျခင္း၊ လည္ပင္းေရာင္ျခင္း၊ ေလျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ အသံျပြန္ေရာင္ျခင္း၊ ဆီးလမ္း ေရာင္ျခင္း၊ အေရျပားေရာင္ျခင္း၊ သဲေျခလမ္းေရာင္ျခင္း၊ ႏွလံုးသားေရာင္ျခင္း၊ နားျပည္ယိုျခင္း၊ ႏူမိုးနီးယား၊ နားအလယ္ပိုင္းေရာင္ျခင္း၊
o လူၾကီး = 250-500 mg TDS or 500 mg BD or 750 mg BD x 10-14 days; Children 125-250 mg TDS
o ကေလး = 20-40mg/kg/day TDS
o သြားပိုးဝင္၍ျပည္တည္ျခင္း၊ 3 Gm TDS
o သြားမႏုတ္မီ 2 Gm 1 hour before procedure
o (ဂႏိုရီးယား) 3 Gm given as single dose
o ျပင္းထံေသာ အသက္ရွဴလမ္းပိုးဝင္ျခင္း၊ Adult 3 Gm BD