Computer သမားမ်ားအတြက္ မျမင္ရေသာ အႏၲရာယ္

ေလဆာပရင္တာကို အဓိကသံုးေနၾကသူ ကြန္ပ်ဴတာသမားမ်ားရဲ႕ အနီး၀န္းက်င္မွာ အသံမေပး၊ ကိုယ္ထင္မျပဘဲ တျဖည္းျဖည္းဒုကၡေပးေနတဲ့ ေဘးဆိုးအႏၲရာယ္ေတြ ရွိပါတယ္လို႔ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ကြင္းစလန္နည္းပညာတကၠသိုလ္မွ သိပၸံပညာရွင္မ်ားက သတိေပးလိုက္ပါတယ္။ အဲဒါက ေလထဲမွာ ပ်ံ႕လြင့္ေနတဲ့ အလြန္ေသးငယ္တဲ့ တိုနာမင္ အမႈန္အမႊားေတြျဖစ္ပါတယ္။ ၎ဟာ အသက္႐ႈလမ္းေၾကာင္းနဲ႔ အဆုတ္ကို ဒုကၡေပးၿပီး က်န္းမာေရးခၽြတ္ယြင္းလာကာ ကင္ဆာေရာဂါအထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာနဲ႔ တူသလဲဆိုေတာ့ “ကိုယ္တိုင္ ေဆးလိပ္မေသာက္ေပမယ့္ စီးကရက္ေသာက္သူအနားမွာ ေနသလိုပဲ” လို႔ ႏိႈင္းျပပါတယ္။
Computer နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သုေတသီတို႔ကလည္း တိုနာမင္အိမ္(toner cartridges) အသစ္ကို သံုးတဲ့အခ်ိန္နဲ႔ ဂရပ္ဖစ္ေတြ၊ ပံုေတြကို ပရင့္ထုတ္တဲ့အခ်ိန္မ်ားမွာ တိုနာမႈန္႔ပိုၿပီးထြက္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေလဆာပရင္တာလိုပဲ တိုနာမင္အမႈန္႔သံုးတဲ့ မိတၱဴကူးစက္ေတြလည္း ဒီလို အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္္ပါတယ္။ ၎အတြက္ သုေတသနပညာရွင္ေတြက ဒီလို ခြဲျခားေရးပါတယ္။
1. အုိဇုန္း(Ozone)
အိုဇုန္းကို အဓိပၸါယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေရးၾကပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာနယ္ပယ္အတြက္ေတာ့“မိတၲဴကူးစက္နဲ႔ ေလဆာပရင္တာမ်ားမွာ ျမင့္မားတဲ့ လွ်ပ္စစ္ဗို႔အားႏွင့္ အလုပ္ လုပ္ေနတဲ့ အခ်ိန္အတြင္း ထုပ္လုပ္လိုက္တဲ့ ဓါတ္ေငြ႔တစ္မ်ိဳးလို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ပါတယ္။ ၎ကို သင့္အေနနဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္႐ွဴလိုက္ျခင္းသည္ အဆိပ္ေငြ႔ကို ႐ွဴေနသလိုျဖစ္ေနတယ္။ အနံက ေမႊးသေလာက္ အဆိပ္က ျပင္းထန္ပါတယ္။ အိုဇုန္းေတြ မ်ားလာရင္ ပတ္၀န္းက်င္မွာ အပူရွိန္ေတြတတ္လာၿပီး ေလထုအတြင္း အစိုဓါတ္မ်ားလာပါတယ္။ လူသားေတြအတြက္ မ်က္စိ၊ ႏွာေခါင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနဲ႔ အဆုတ္ကို ဒုကၡေပးၿပီး အေရျပားေရာဂါျဖစ္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ အန္ခ်င္ျခင္း၊ အခ်ိန္မတိုင္မီ အိုမင္းရင့္ေရာ္ျခင္းနဲ႔ မ်ိဳးပြားျခင္းလုပ္ငန္းစဥ္ကို ထိခိုက္ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေစတယ္ လို႔ဆိုပါတယ္။ မ်က္ႏွာ၊ လည္ပင္းနဲ႔ အသားအေရကို ယားယံေစျခင္းကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ အဲဒီ့ အိုဇုန္းေတြဟာ ႏိုက္ထရိုဂ်င္ ေအာက္ဆိုက္နဲ႔ အခ်ိဳးက် ေရာစပ္မိရင္ လူသားတို႔ရဲ႕ နာဗ္ေၾကာကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။
2. ပ်ံ႕လင့္ေနေသာ ေအာ္ဂ္နစ္ဓါတ္ေပါင္းမ်ား(Organic compounds)
မိတၱဴကူးေနတဲ့ အခ်ိန္၊ ေလဆာပရင္တာသံုးေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေအာ္ဂ္နစ္ဓါတ္ေပါင္းေတြ ထြက္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ decane ေခၚ အယ္လ္ကိန္းဟိုက္ဒ႐ိုကာဗြန္နဲ႔ ထရိုင္ကလို ႐ိုအီသိန္း(1, 1, 1- tri chloroethane) ေခၚ ဟိုက္ဒ႐ိုကာဗြန္ဓါတ္ေပါင္းေတြက အသားအေရကို စပ္ဖ်ဥ္းဖ်ဥ္းျဖစ္ေစပါတယ္။ ေနာက္ isooctane နဲ႔ toluene ဓါတ္ေပါင္းေတြက ေမပန္းျခင္း၊ အားအင္ကုန္ခန္းျခင္း၊ မူးျခင္း၊ အိပ္ခ်င္ျခင္း၊ လည္ေခ်ာင္းနဲ႔ မ်က္စိကို စပ္ေစျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။ Xylene က အမ်ိဳးသမီးမ်ား ရာသီ ေသြးဆင္းျခင္းကို မေမာက္ကမျဖစ္ေစတတ္ၿပီး ေက်ာက္ကပ္ကို ပ်က္စီးေစပါတယ္။ Benzene ဆိုတဲ့ ေအာ္ဂ္နစ္ဓါတ္ေပါင္းကလည္း မီးေလာင္လြယ္ၿပီး အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
3. ဆယ္လီနီယံနဲ႔ ကက္မီယံ ဆာလ္ဖိုက္(Selenium and cadmium sulphide)
တစ္ခ်ိဳ႕ မိတၱဴကူးစက္မ်ားမွာ ဆယ္လီနီယံျဒပ္စင္နဲ႔ ကယ္မီယံဆာလ္ဖိုက္ေတြ စိ္မ့္၀င္ေနတဲ့ ဓါတ္သားပါတဲ့ ဒရမ္ကို သံုၾကပါတယ္။ အဲဒီစက္ကို သံုတဲ့အခါ ဒရမ္က အလြန္ပူလာၿပီး အဆိုပါ ဓါတ္သားပါတဲ့ ဓါတ္ေငြ႔ေတြထြက္လာပါတယ္။ ၎ဟာ လည္ေခ်ာင္းကိုယားယံေစတယ္။ သိပ္မ်ားရင္ အန္ခ်င္တာနဲ႔ အေရျပားမွာ မိတ္လိုလို၊ အင္ပ်ဥ္လိုလို အဖုအပိမ့္ အနီကြက္ေတြ ထတာမ်ိဳးျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒရမ္ကို သန္႔ရွင္းေရး လုပ္သူေတြသတိထားပါ။
4. ႏိုက္ထ႐ိုဂ်င္ေအာက္ဆိုက္(Nitrogen oxide)
မိတၱဴကူးစက္နဲ႔ေလဆာပရင္တာတိ႔ုရဲ႕ လွ်ပ္စစ္ခတ္မႈ(spark) ေတြကေနႏုိက္ထ႐ိုဂ်င္ေအာက္ဆိုက္ ဓါတ္ေငြ႔ ကို ျဖစ္ေပၚေစတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ၎ဟာ လူကို ထံုထိုင္းေစပါတယ္။
5. ကာဗြန္မုိေနာက္ဆိုက္(Carbon monoxide)
Toner cartridge ထဲက အနက္ေရာင္ကာဗြန္ အမႈန္႔မ်ားဟာ ပူလာတဲ့အခါ ကာဗြန္မုေနာက္ဆိုက္ဓါတ္ေငြ႔ ေတြကို ထြက္ေစပါတယ္။ ၎ဟာ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ အိပ္ခ်င္ျခင္းနဲ႔ မ်ားရင္ သတိလစ္ျခင္းအထိျဖစ္ေစႏုိင္ပါ တယ္။ ေသြးခုန္ႏႈန္းကို တိုးေစၿပီး အိမ္ေထာင္သည္အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို သေႏၶသားကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြကို ေလ၀င္ေလထြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ေနရာေတြမွာ အလုပ္ လုပ္ျခင္းျဖင့္ ေရွာင္ႏိုင္ပါတယ္။
6. တိုနာ (Toners)
တိုနာမင္မႈန္႔သည္ အေျခခံအားျဖင့္ ပလတ္စတစ္ အေစး၊ ေကာ္ေစ့နဲ႔ အနက္ေရာင္ကာဗြန္အမႈန္႔ အေရာအေႏွာေတြလို႔ ဆိုပါတယ္။ ကာဗြန္အမႈန္႔ကို အႏၲရာ္ရွိတဲ့ အဆိပ္မႈန္႔လိ႔ု အမ်ားက သိၾကပါတယ္။ ကိုင္တြယ္ရင္ လက္အိတ္သံုးသင့္ပါတယ္။ ၿပီးရင္ လက္ကို စင္ေအာင္ေဆးရပါမယ္။ မ်က္စိ၊ လွ်ာတို႔နဲ႔ မထိေတြ႔ေအာင္ သတိထားပါ။ အထူးသျဖင့္ စက္ျပင္သူေတြ သတိထားသင့္ပါတယ္။
7. အျခားျဖစ္ေပၚတတ္တဲ့ အႏၲရာယ္မ်ား
ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ (Ultraviolet light)
မိတၲဴကူးေနစဥ္ အဖံုးကို ဖြင့္လိုက္ျခင္းျဖင့္ အဲဒီက အလြန္စူးရွတဲ့ အလင္းေရာင္ကိုျမင္ဖူးပါလိမ့္မယ္။ ၎ဟာ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ျဖစ္ၿပီး မ်က္စိကို ၾကိမ္းစပ္ေစပါၿပီး ျမင္ရတဲ့ အခါမ်ားရင္ (သို႔) ၾကည့္တဲ့ အၾကိမ္မ်ားရင္ ထိခိုက္ေစၿပီး အသားအေရကို ေလာင္ေစပါတယ္။