အိပ္မေပ်ာ္ ေ၀ဒနာ အေျဖရွာ

အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ ပိုမို၍ အိပ္မေပ်ာ္ေသာ ေ၀ဒနာကို ခံစားရသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္းေၾကာင့္ စိတ္တိုျခင္း၊ အားအင္ကုန္ခန္းျခင္း၊ စိတ္ကူးဉာဏ္ နိမ့္က်ျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေစသည္။ ထို႔အျပင္ စိတ္ဓာတ္က်ေစႏိုင္သည္။ ႏွလံုးေရာဂါႏွင့္ အ၀လြန္ေရာဂါတို႔ကိုလည္း ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ သုေတသနျပဳရာတြင္ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္းသည္ ဆာေလာင္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ ေဟာ္မုန္းမ်ား ထုတ္လုပ္မႈကို တားဆီးေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္။

ေနာက္ဆံုး ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားက အအိပ္နည္းေသာ အမ်ိဳးသမီးတို႔သည္ ပိုမို ၀ျဖိဳးသည္ဟု ဆိုသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ရာသီ စလာသည့္ အသက္အရြယ္၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္၊ ေသြးဆံုးခ်ိန္တို႔တြင္ အိပ္မေပ်ာ္သည့္ ေ၀ဒနာကို အမ်ားဆံုး ခံစားရႏိုင္သည္။

( ရာသီလာခ်ိန္ )
ေလပြျခင္း၊ ကိုယ္လက္ နာက်င္ကိုက္ခဲျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္းတို႔သည္ ညပိုင္း၌ အိပ္မေပ်ာ္မႈကို ျဖစ္ေစတတ္သည္။ ရာသီလာခ်ိန္တြင္ ေဟာ္မုန္းဓာတ္ ေျပာင္းလဲျခင္းေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ႏွင့္ အာရံုေၾကာ စနစ္ကိုပါ ထိခိုက္ေစရာမွတဆင့္ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစသည္။
ေ၀ဒနာမ်ားမွာ ရာသီလာခ်ိန္၌ ခဏသာ ျဖစ္ပြားသည္။ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး တခုခုကိုေသာက္ျခင္းျဖင့္ သက္သာသည္။ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ ကဖင္းဓာတ္ပါေသာ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္ရည္တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္ ျဖစ္သည္။
ရာသီလာျပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ေ၀ဒနာမ်ား အလိုအေလ်ာက္ ေပ်ာက္ကင္းကာ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္းပါ ေပ်ာက္ကင္းသြားသည္။

( ကုိယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ )
ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္တြင္ ဆီး မၾကာခဏ သြားျခင္း၊ ေန႔လယ္ပိုင္းတြင္ အိပ္ျခင္းတို႔ ဦးစြာျဖစ္ပြား၍ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ ရင္ပူျခင္း၊ ေက်ာေအာင့္ျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္သည္။
အမ်ိဳးသမီးေဟာ္မုန္း ႏွစ္မ်ိဳးရွိရာ အီစထရိုဂ်င္ႏွင့္ ပရိုဂ်က္စထရုန္းတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ ေသြးထဲရွိ ပရိုဂ်က္စထရုန္း ျမင့္မားမႈေၾကာင့္ အိပ္ခ်င္စိတ္ကို ျဖစ္ေစသည္။ ၀မ္းတြင္းရွိ ကေလးငယ္က ခႏၶာကိုယ္တြင္းရွိ အဂၤါမ်ားေပၚသို႔ ဖိထားျခင္းေၾကာင့္ ႏြမ္းနယ္ျခင္း၊ ရင္ပူျခင္း စသည့္ ေ၀ဒနာမ်ား ျဖစ္လာရသည္။ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစသည္။
ေန႔လယ္ ေစာေစာပိုင္းတြင္ ခဏတာ လဲေလ်ာင္းအိပ္စက္ အနားယူသင့္သည္။ ရင္ပူျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ အပူအစပ္ ပါသည့္ အစားအစာမ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမည္ ျဖစ္သည္။

( ေသြးဆံုးခ်ိန္ )
ေသြးဆံုးခ်ိန္တြင္ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားအျပားသည္ ညပိုင္းတြင္ ေခၽြးထြက္ျခင္း၊ အသားအေရ ပူျခင္း၊ မ်က္ႏွာနီျမန္းျခင္း၊ စသည့္ေ၀ဒနာတို႔က အိပ္မေပ်ာ္ျခင္းကို ျဖစ္ေစသည္။ ေနာက္ဆံုး ေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားက ဦးေႏွာက္ထိခိုက္မႈသည္ ပိုမို ရႈပ္ေထြးႏိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။
ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္တြင္ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း အပါအ၀င္ ေ၀ဒနာမ်ား ျဖစ္ပြားရျခင္းသည္ အီစထရိုဂ်င္ႏွင့္ ပရိုဂ်က္စထရုန္း ေဟာ္မုန္းမ်ား ေလ်ာ့နည္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။
ပန္ကာကို အသံုးျပဳျခင္း သို႔မဟုတ္-ေလေအးစက္ရွိသည့္ အခန္းတြင္ ေနျခင္းတို႔က ပူေလာင္မႈကို သက္သာေစသည္။ ေဟာ္မုန္း အစားထိုး ကုသျခင္းကို အမ်ားအားျဖင့္ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ယင္းကုထံုးက ေသြးေၾကာတြင္း ေသြးခဲျခင္း သို႔မဟုတ္-ကင္ဆာ အခ်ိဳ႔ကို အေျခအေန ပိုမိုဆိုးရြားေစျခင္းတို႔ ျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ အႏၲရာယ္ ရွိသည္။

( စိတ္ဖိစီးမႈ ရွိခ်ိန္ )
စိတ္ဖိစီးမႈ (stress) ျဖစ္သည့္အခါ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ႏြမ္းနယ္ျခင္းတို႔ႏွင့္ အတူ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္းပါ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ခံစားရသည့္ စီးပြားေရး၊ အလုပ္အကိုင္၊ လူမႈေရး စသည့္ ျပႆနာတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္လာရသည့္ စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ အိပ္မေပ်ာ္လွ်င္ သာမန္ အိပ္ေပ်ာ္ေစသည့္ နည္းလမ္းမ်ား ျဖစ္ေသာ စိတ္ကူးမႈမျပဳျခင္း၊ စတင္ အိပ္ခ်င္စိတ္ ျဖစ္လာသည္ႏွင့္ အိပ္ရာထဲ ၀င္အိပ္ျခင္း၊ မအိပ္မီ စာအနည္းငယ္ ဖတ္ျခင္း၊ အိပ္ခါနီး လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီ၊ အစားအစာ စားေသာက္မႈအား ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း စသည့္ လုပ္ေဆာင္မႈတို႔ကို ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္သည္။ ေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္ရန္လည္း လိုအပ္သည္။
အိပ္ေပ်ာ္ေဆးမ်ားသည္ ေခတၱသာ ေသာက္သင့္ေသာ ေဆးမ်ားျဖစ္သည္။ အက္တီဗင္ (Ativan) ကဲ့သို႔ ေဆးမ်ားသည္ စိုးရိမ္ေသာက ေျပေပ်ာက္ရန္ သံုးေသာ္လည္း ေန႔လယ္ပိုင္းတြင္ အိပ္ခ်င္စိတ္ကို ျဖစ္ေစသည္။

( စိတ္ေရာဂါ )
စိတ္ေရာဂါ ခံစားရသည့္အခါ၊ အထူးသျဖင့္ စိတ္က်ေရာဂါ (depression) ခံစားရသည့္အခါ အိပ္ရာမွ ေစာစီးစြာ ႏိုးျခင္း၊ ေန႔လယ္တြင္ အိပ္ခ်င္စိတ္ မ်ားျခင္း၊ ညပိုင္းတြင္ ႏုန္းေခြျခင္းႏွင့္ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္းတို႔ ျဖစ္သည္။
စိတ္က်ေရာဂါျဖစ္သည့္အခါ ဦးေႏွာက္ရွိ ဓာတုပစၥည္းမ်ား ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ အိပ္ေပ်ာ္မႈကို ထိခိုက္ေစသည္။
စိတ္က်ေရာဂါ ကုသေဆးမ်ားက ေ၀ဒနာကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစသည္။ စိတ္ကုထံုး (psychotherapy) သည္လည္း ထိေရာက္မႈရွိသည္။

( စိုးရိမ္ ေသာက )
စိုးရိမ္ေသာကျဖစ္လွ်င္ ညပိုင္းတြင္ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း၊ အိပ္ရာမွ ရုတ္တရက္ လန္႔ႏိုးျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္သည္။ စိုးရိမ္ေသာကေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္း ဓာတုပစၥည္းမ်ား ထြက္ရွိေစျပီး ယင္းတို႔က အသက္ရွဴႏႈန္း၊ ႏွလံုးခုန္ႏႈန္းတို႔ကို ျမန္ေစသည္။ ေကာ္ဖီႏွင့္ လက္ဖက္ရည္တို႔တြင္ပါရွိသည့္ ကဖင္းဓာတ္ေၾကာင့္လည္း အိပ္မေပ်ာ္ဘဲ ျဖစ္ေစသည္။
ေလ့က်င့္ခန္း ျပဳလုပ္ျခင္း၊ ေသာကကို ေျဖေဖ်ာက္ျခင္း၊ ေကာ္ဖီႏွင့္ လက္ဖက္ရည္ကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ ဆရာ၀န္ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ေဆး၀ါးျဖင့္ ကုသျခင္းတို႔ကို လုပ္ေဆာင္ရမည္ျဖစ္သည္။

( အိပ္စဥ္ ေခတၱ အသက္ရွဴ ရပ္ျခင္း )
အိပ္စဥ္ ေခတၱ အသက္ရွဴရပ္ျခင္း(apnoea) ကို အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာထက္ ႏွစ္ဆ ပိုမို ေတြ႔ရတတ္သည္။ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းရွိ တစ္သွ်ဴးမ်ား အေပၚ တက္စတိုစတီရုန္း (testosterone) ေဟာ္မုန္းက ထိခိုက္မႈ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။
အိပ္စဥ္ ေခတၱ အသက္ရွဴရပ္ျခင္းကို ေသြးဆံုးျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ား၊ ၀သည့္ အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ မိခင္တို႔တြင္လည္း သေႏၶသားက မိခင္၏ ရင္သား ၾကြက္သား အကန္႔ေပၚ တြန္းမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။
ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ေလွ်ာ့ျခင္း၊ ေဘးဘက္သို႔ ေစာင္းအိပ္ျခင္းတို႔ျဖင့္ သက္သာမႈကို ရႏိုင္သည္။

( ေျခေထာက္ ေညာင္းညာျခင္းႏွင့္ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း )
restless-legs syndrome ေခၚ ေျခေထာက္တြင္ တစံုတခု တြားသြားသကဲ့သို႔ ခံစားရျပီး ေျခ-မသယ္ခ်င္ ျဖစ္သည့္ အေျခအေနကို အမ်ိဳးသမီးမ်ား ပိုမိုခံစားရသည္။
ေျခလက္-မသယ္ခ်င္ ျဖစ္ရျခင္းမွာ ေသြးထဲရွိ ဖယ္ရစ္တင္ (ferritin) ေခၚ သံဓာတ္ ေလ်ာ့နည္းျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ရာသီေသြး ဆင္းမႈ မ်ားလွ်င္ ျဖစ္ေစ၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္စဥ္တြင္ျဖစ္ေစ သံဓာတ္ ခ်ိဳ႔တဲ့တတ္သည္။ ၾကာရွည္ သက္သတ္လြတ္စားသူတို႔တြင္လည္း သံဓာတ္ ခ်ိဳ႔တဲ့ႏိုင္သည္။
သံဓာတ္ ျဖည့္တင္းေပးျခင္းျဖင့္ ကုသႏိုင္သည္။ ရီကြစ္ပ္ (Requip) ေခၚ ေဆးသစ္တမ်ိဳးက ဦးေႏွာက္ရွိ ဒိုပါမင္း (dopamine) ေခၚ ဓာတ္တမ်ိဳးကို လက္ခံသည့္ ကလာပ္စည္းမ်ားအား လႈံ႔ေဆာ္ေပးျခင္းျဖင့္ ေျခေညာင္းညာ၍ မလႈပ္ရွားခ်င္မႈကို သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစသည္။

( အမ်ိဳးသားမ်ားႏွင့္ အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း )
အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ ညပိုင္း၌ ဆီး မၾကခဏ သြားျခင္းေၾကာင့္ အိပ္မေပ်ာ္မႈကို ျဖစ္ေစသည္။ ေသြးခ်ိဳ ဆီးခ်ိဳေရာဂါႏွင့္ ဆီးက်ိတ္ေရာင္ေရာဂါတို႔ေၾကာင့္ ယင္းသို႔ျဖစ္ပြါးရသည္။ ေရာဂါကို စနစ္တက် ရွာေဖြကုသရမည္ ျဖစ္သည္။

( ေဒါက္တာ ေအာင္သန္း )