MEP Systems ဆိုတာ ဘာေတြလဲ။ (What are Building MEP Systems?

MEP Systems ဆိုတာ ဘာေတြလဲ။ (What are Building MEP Systems?

Building MEP Systems ကို အုပ္စု သံုးမ်ိဳး ခြဲျခား သတ္မႇတ္ႏိုင္ ပါတယ္။ Mechanical Systems, Electrical Systems နဲ႔ Building Operation Systems တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

1. Mechanical Systems in Buildings
   1. Heating, Ventilation and Air Conditioning (HVAC)
   2. Plumbing and Sanitary (P&S) , Swimming Pool & Water Features,
   3. Fire Protection (FP)
   4. Industrial Utilities
      
   5. Specialty or Auxiliary Systems
   
   

   1. HVAC: Heating, Ventilation, and Air Conditioning : တိုက္႐ိုက္ ဘာသာ ျပန္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အပူေပး၊ ေလဝင္ ေလထြက္ (ေလသန္႔ လွယ္) နဲ႔ ေလကို ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းျခင္း (ေလေအးစက္ တပ္ဆင္ ေပးျခင္း) လို႔ဆိုပါေတာ့။ အပူေပး စံနစ္ မလိုအပ္ တဲ့ အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွ ႏို္င္ငံ ေတြမွာေတာ့ ACMV (Air Conditioning and Mechanical Ventilation) လို႔ေခၚ ေလ့ ႐ွိပါေသးတယ္။ အဓိကပါဝင္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းေတြ ကေတာ့

      • Temperature Adjustment (Heating / Cooling) : အပူခ်ိန္ညွိ (အပူေပး၊ အေအးေပး)
      • Humidity Adjustment (Humidification / Dehumidification) : စိုထိုင္းဆညိွ (ေရေငြ႔ထည့္၊ ေရေငြ႕ဖယ္)
      • Air Filtration : ေလထဲ က အမႈန္အမႊား စစ္ဖယ္ျခင္း။
      • Ventilation : ေလသန္႔လွယ္ေပးျခင္း။ သဘာဝ (Natural Ventilation) သို႔ စက္ (Fan Powered) သံုး (Mechanical Ventilation)
      • Smoke Control : မီးခိုးထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း (Fire Protection Systems ႏွင့္ေပါင္းစပ္ညွိႏိႈင္း၍)
      
      

   2. Plumbing (ပိုက္သြယ္၊ ပိုက္ဆက္ စံနစ္) မွာ

      • Water Distribution (ေသာက္ေရ၊ သံုးေရ ျဖန္႔ေဝျခင္း)၊
      • Water Treatment (ေရသန္႔စင္ျခင္း)၊
      • Sanitary Facilities (က်န္းမာသန္႕ရႇင္းေရး အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ေရခ်ိဳးခန္းသံုးပစၥည္းေတြ၊ ေရညစ္ ထုတ္စနစ္ နဲ႔ ေရဆိုး (မိလႅာ) ႏုတ္စံနစ္ေတြ)၊ ပါဝင္ပါတယ္။
      • Town Gas Supply Systems (ခ်က္ျပဳတ္ရန္ ဓာတ္ေငြ႔၊ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ အစရွိသည္.)
        
      • Swimming Pool / Water Feature Filtration Systems (ေရကူးကန္ နဲ႔ ေရပန္းေတြက ေရေတြ ကို အခ်ိန္ျပည့္ သန္႔စင္တဲ့စံနစ္ေတြ) ပါဝင္ပါတယ္။
      
      
      
   3. Fire Protection (မီးေဘး ကာကြယ္ေရး စံနစ္) မွာ
      • Water Supply (မီးသတ္ရန္ ေရ ျဖန္႔ေဝျခင္း)၊
        
      • Automatic Sprinklers (အလိုအေလွ်ာက္ ေရျဖန္း မီးသတ္စနစ္)၊
      • Stand pipe (Wet/Dry Risers) (အထပ္အလိုက္ မီးသတ္သမားသံုးရန္ မီးသတ္ ေရဘံုဘိုင္ ေခါင္း)
      • Fire Hydrants ( ျခံဝင္းအတြင္း ႏွင့္ လမ္းေဘး တစ္ေလွ်ာက္ ေတြ႔ရေလ့ ႐ွိေသာ အေဆာက္အအံု ျပင္ပသံုး မီးသတ္ ေရဘံုဘိုင္ ေခါင္းမ်ား၊)
      • Fire Hosereels (အေဆာက္အအံု တြင္းသံုး မီးသတ္ ေရပိုက္)
      • Fire and Smoke Detection (မီး၊ အပူ နဲ႔ မီးခိုး တို႔ကို အာ႐ုံခံ အခ်က္ေပးစနစ္),
      • Smoke Control : မီးခိုးထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း (HVAC Systems ႏွင့္ေပါင္းစပ္ညွိႏိႈင္း၍)
        
      • Gas Fire Suppression Systems ( မီးသတ္ ဓာတ္ေငြ႕သုံးစနစ္ မ်ား၊ Pyrogen, CO2, Inergen, Halon XXX, FM-200, NN100, etc. စသည္၊)
      • Potable Fire Extinguishers (အသင့္သံုး မီးသတ္ဘူးမ်ား၊)
      • Fireman Intercom (မီးသတ္သမား အခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ရန္ အင္တာကြမ္း)၊
        
      • Public Address ( PA ) အေရးေပၚ အေျခအေန တြင္ အေဆာက္အအံု မွ စနစ္တက် စြန္႔ခြာႏိုင္ေစရန္ ညႊန္ၾကား ေပးေသာ စနစ္)
      Fireman Intercom နဲ႔ PA Systems ေတြကို Electrical ေအာက္မွာ ထားေလ့႐ွိပါတယ္။ ဒါေတြအျပင္ Applications ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ ကို လိုက္လို႔ Special Fire Extinguisher Systems ေတြ လည္း ႐ွိႏိုင္ပါ ေသးတယ္။
      
      

   4. Industrial Utilities / Facilities ေတြအေနနဲ႔ ကေတာ့

      • Steam / Clean Steam Supply (ေရေႏြးေငြ႔) ျဖန္႔ေဝေပးပို႔ တဲ့ စနစ္
      • Compressed Dry Air (ဖိအားျမင့္ ေလ) ျဖန္႔ေဝေပး တဲ့စနစ္။
      • High Purity Gases: သန္႔စင္ထားတဲ့ Oxygen, Nitrogen, Argon & Hydrogen အစ႐ွိတဲ့ ဓာတ္ေငြ႕ေတြ ျဖန္႔ေဝ တဲ့ စနစ္ေတြ။
      • Vacuum Systems (Process / House) ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္း သံုး ေလစုတ္စနစ္ မ်ား။
      • RO: Reverse Osmosis System လို႔ေခၚတဲ့ RO membrane သံုး ေရသန္႔ ေရစစ္ စနစ္ေတြ၊
      • UPW: Ultra Pure Water / DI: DeIonized Water (အလြန္သန္႔စင္ ေသာေရ။) ထုပ္လုပ္ ျဖန္႔ေဝ တဲ့ စနစ္ေတြ။ အမႈန္အမႊား သန္႔စင္ထား သည့္အျပင္ ေရထဲတြင္ ေပ်ာ္ဝင္ေနေသာ Ions မ်ားကို ထုတ္ႏုတ္ ထားေသာ ေၾကာင့္ Resistivity ျမင့္မား သျဖင့္ လွ်ပ္မကူး ႏိုင္ေသာ ေၾကာင့္ အီလက္ထေရာနစ္ Parts မ်ား ေဆးေၾကာရန္ သင့္ေတာ္သည့္ အတြက္ Electronics Industry မ်ားတြင္ သံုးစြဲ သည့္ အျပင္၊ သန္႔႐ွင္းမႈ ကိုလိုအပ္ေသာ Pharmaceutical Industry မ်ားတြင္ လည္း သံုးေလ့ ႐ွိၾကသည္။
      • Industrial Waste Treatment ေတြျဖစ္တဲ့ Acid/Alkaline Waste Neutralization ( စြန္႔ပစ္ေရ တြင္ အက္ဆစ္၊ ေကာ့စတစ္ ဓာတ္ျပယ္ေစ ေသာစနစ္ )၊ Scrubber (ေလထဲတြင္ပါဝင္ေသာ ဓါတု အညစ္အေၾကး မ်ား သန္႔စင္ ေပးေသာစနစ္)
      • Grey Water (စြန္႔ပစ္ေရ ကိုျပန္လည္ အသံုးျခတဲ့ စံနစ္ေတြ) ပါဝင္ႏို္င္ပါတယ္။
      
      

   5. Other Systems
      ဒါေတြအျပင္ Special Systems ေတြအမ်ိဳးမ်ိဳး လည္း ႐ွိေနႏိုင္ ပါေသးတယ္။
      ဒါ႔အျပင္ ခု ေနာက္ပိုင္း ေခတ္စား လာတာ ကေတာ့ အမႈိက္ပံုး ေတြက အမႈိက္ေတြကို ပင္မအခန္းထိ စုတ္ယူ၊ ဖိသိပ္ၿပီးမွ စြန္႔ပစ္ဘို႔ သယ္ထုတ္တဲ့ Pneumatic Waste Collection System လည္း ပါဝင္ႏိုင္ ပါေသးတယ္။ ဒါကလည္း Airports လို ေနရာမ်ိဳးမွာ အမိႈက္ပံုးထဲ Terrorists လူရမ္းကား ေတြ ဗံုး ထဲ့ ထားခဲ့ရင္ အမႈိက္ပံုးထဲ ၾကာၾကာ ႐ွိမေနပဲ ပင္မ အမႈိက္ခန္း ထဲ ေရာက္သြားမယ္ ေပါ႔ေလ။ ၁၀၀% ကံေသကံမ ေျပာလို႔ ရတာေတာ့ ဘယ္ဟုတ္ ပါ႔မလဲေနာ။ ေနာက္ အမိႈက္ပံုး တစ္ခုစီက လိုက္သိမ္း ရ တဲ့ ဒုကၡ က နည္းသြားတာရယ္၊ တစ္ခါထဲ Compress လုပ္ထားလို႔ အမိႈက္ေတြ က်စ္လစ္သြားၿပီး ေနရာယူ နည္းသြား တာေတြ ေၾကာင့္ Condominium (ကြန္ဒို အဆင့္ျမင့္အိမ္ယာ) ေတြမွာ လည္းသံုး လာၾကတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

   
   

2. Electrical Systems in Buildings

   1. Power
   2. Lighting
   3. Lightning Protection Systems
      
   4. Communication, Life Safety and Security Systems (or) Extra Low Voltage Systems (ELV)
   5. Special Systems
   
   
   1. Power ဆိုတာကေတာ့ ပါဝါေပါ႔ေလ။
      အဓိက ပါဝါသံုးဘို႔ လိုအပ္တဲ့ေနရာ ေတြကို လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား ေပးပို႔ရ တဲ့ စနစ္ပါ။ အသံုးအေဆာင္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြ အတြက္ရယ္၊ စက္ပစၥည္းေတြ အတြက္ရယ္ သာမက MEP Systems ေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ပါဝါ ကို လည္း ေပးရ ပါတယ္။ Normal Power Supply (ပံုမွန္ စနစ္) အျပင္ Standby, Essential and Emergency Power Supply Systems (အရံ နဲ႔ အေရးေပၚ စနစ္ေတြ) ပါပါဝင္ရပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ Standby, Essential and Emergency Power Supply Systems ေတြအတြက္ Diesel Generator (ဒီဇယ္ သံုး ဂ်င္နေရတာ) ကို သံုးၾကပါတယ္။ Emergency Lightings လို အေရးေပၚ လိုအပ္ခ်က္ ေတြအတြက္ Diesel Generator Backup Power မရႏိုင္ရင္ Battery / UPS Backup ကိုသံုး ႏိုင္ပါတယ္။
      
      
   2. Lighting ဆိုတာကေတာ့ မီးထြန္း ဘို႔ပါ။
      Internal Lighting (အေဆာက္အအံု အတြင္းပိုင္း ထြန္းရတဲ့မီး)၊ External Lighting (အေဆာက္အအံု အျပင္ပိုင္း ထြန္းရတဲ့မီး)၊ Emergency Lighting (အေရးေပၚ အတြက္ ထြန္းရတဲ့မီး)၊ ေတြ ပါဝင္ ပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ အလင္းေရာင္ရ ဘို႔ သာမက အလွဆင္ဘို႔ အတြက္ Decorative Lighting ေတြလည္း ပါဝင္ရေလ့ ႐ွိပါတယ္။
      
      
   3. Lightning Protection Systems ဆိုတာကေတာ့ မိုးႀကိဳးလႊဲ စနစ္ပါ။
      မိုးႀကိဳးလႊဲ စနစ္ ဆိုလို႔ အေဆာက္အအံု ကို လွ်ပ္ျပက္တာ မထိေအာင္ မိုးႀကိဴး မပစ္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္တာ မဟုတ္ ပါဘူး။ မိုးႀကိဳးပစ္ခ်င္ ပစ္ႏိုင္ေအာင္၊ ပစ္ခ်င္စရာ ေနရာ သီးသန္႔ လုပ္ေပးထား ရတာပါ။ အဲဒီလို ေနရာေတြက မွ လွ်ပ္စီးေၾကာင္းကို ေျမႀကီး ထဲ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားခြင့္ ရေအာင္လုပ္ေပး ရတာ ပါ။ ဒီစနစ္ ကို လူေတြ႐ွိ ေနတဲ႔ေနရာ၊ ပစၥည္းေတြ နဲ႔ ခပ္ကင္းကင္း လုပ္ေပးၿပီး အေဆာက္အအံု ထဲက လူေတြ၊ လွ်ပ္စစ္ ပစၥည္းေတြ အႏၲရာယ္ ကင္းေအာင္ လုပ္ရတာပါ။
      စနစ္ေတြအနက္ Australian (AS1768), British (BS6651), Singaporean (CP33), European (IEC) and USA (NFPA780) ေတြကဆင္ဆင္တူၿပီး ၊ French Systems ( ျပင္သစ္ )၊ EF System ေတြက တစ္မ်ိဳး ထူးျခားပါတယ္။ ကိုယ့္စနစ္ ကိုယ္အေကာင္းေျပာ တတ္ၾကသလို တစ္ဖက္ နဲ႔တစ္ဖက္ လက္ညိွဳး ထိုးၾကတာေတာ့ ႐ွိတာေပါ႔ေလ။
      
      
   4. ELV Systems ဆိုတာက ဗို႔အား နိမ့္နိမ့္ေတြ ကိုပဲ အသံုးျပဳ ထားတဲ့ စနစ္ေတြကို ေခၚတာပါ။
      ဒီစနစ္ ေတြကေတာ့
      • Telephone / Communication / IT (တယ္လီဖုန္း၊ အီလက္ထ႐ြန္းနစ္ သတင္း အခ်က္အလက္)
      • Public Address, Fire Alarm (Mechanical: Fire Systems ေအာက္ မွာေဖာ္ျပထားပါတယ္)
      • MATV / CATV (တီဗီ အင္တီနာ ပင္မ၊ ေကဘယ္)
      • Security Systems ( လုံျခံဳေရးစနစ္ မ်ား)
      • Building Automation System: (MEP Systems မ်ားကို အလိုအေလ်ာက္ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ စီမံခန္႔ခြဲျခင္း)
      • Audio/Video Communications (အသံ၊ ဗီဒီယို ဆက္သြယ္ေရး စနစ္မ်ား။)
      
      
      
   5. Special Electrical Systems: အျခား ထူးျခားတဲ့ Electrical Systems အမ်ိဳးမ်ိဳး လည္း ပါဝင္ ႏိုင္ပါတယ္။
      
   
   

3. Building Operation Systems (အေဆာက္အအံု လည္ပတ္ရန္ လိုအပ္ေသာစနစ္မ်ား )

   1. Vertical Transportation Systems: (အေပၚ၊ေအာက္၊ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရး စနစ္မ်ား): Lifts (or) Elevators: (ဓာတ္ေလွကား) နဲ႔ Escalators (စက္ေလွကား) ေတြ ပါဝင္ ပါတယ္။ ဒီစနစ္ ေတြဟာ Specialists Manufacturers ေတြက ထုတ္လုပ္ တပ္ဆင္ ေလ့႐ွိပါတယ္။ Project ကို လိုက္လို႔ တစ္ခါတစ္ရံ Mechanical ေအာက္မွာ႐ွိတတ္ၿပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ Electrical ေအာက္မွာ ထားေလ့႐ွိပါတယ္. (မွတ္ခ်က္။ ။ ဓာတ္ေလွကား အေခၚအေဝၚ : Lift က British အေခၚျဖစ္ၿပီးElevator က American အေခၚျဖစ္ပါတယ္)
   
   

   2. Building Automation Systems
      အေဆာက္အအံု ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ ကို လိုက္လို႔ MEP Systems ေတြကို အလိုအေလ်ာက္ ထိန္းခ်ဳပ္ လည္ပတ္ ေပးႏိုင္ဘို႔ အတြက္ Building Automation Systems (BAS) (ဝါ) Building Management Systems (BMS) ေတြ လည္း ပါဝင္ ရေလ့႐ွိ ပါတယ္။High-Tech Industrial Plant မွာေတာ့ Facility Management Systems (FMS) လို႔ ေခၚတတ္ ပါေသးတယ္။ ဒီ စနစ္ေတြ ဟာ မ်ားေသာ အားျဖင့္ Electrical ေအာက္ မွာ ႐ွိတတ္ ေပမဲ့ MEP Systems အားလံုး အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြး ညိွႏိႈင္း ရတာမို႔ စနစ္ တစ္ခုစီ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ Control / Automation Requirements ေတြကို အေသးစိတ္ သိရွိ နားလည္ထား ဘို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

      
      

   3. ဒါေတြအျပင္ Processing (ကုန္ထုပ္ စနစ္၊ အစားအေသာက္ ဝန္ေဆာင္မႈ စနစ္ေတြ)၊ အျခား Automation (ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ စီမံခန္႔ခြဲျခင္းစနစ္) ေတြလည္း ပါဝင္ႏိုင္ ပါေသးတယ္။