Turmeric (နႏြင္း)

	Turmeric (နႏြင္း) Botany Term : Curcuma longa Linn Species/Family : Zingiberaceae
	ပံုသဏၭာန္ : အပင္--႐ြက္ေယာင္ ပင္စည္ ျဖစ္ၿပီး ၄-၅ ေပ ခန္႕ ျမင့္သည္။ ဘဲဥပံု ျမစ္ဥ မ်ား႐ွိသည္။ ျမစ္ဥ အတြင္း သား ေတာက္ပ ေသာ အေရာင္ ႐ွိသည္။ နႏြင္း အမ်ိဳးအစား ၇ မ်ိဳး ႐ွိသည့္ အနက္ ေဆးေဖာ္စပ္ ရာ၌ ဤ နႏြင္း ႐ိုး႐ိုး ကုိသာလွ်င္ ေဆးဖက္ အျဖစ္ အထူး အသံုး ျပဳ၏။ အ႐ြက္--႐ြက္ညွာ သည္ ႐ြက္ျပားႏွင့္ အလ်ား ညီ၏။ ႐ြက္ညွာ ရင္းမွ ႐ြက္ျပား ထိပ္ အထိ အေျမွာင္း ပါသည္။ ႐ြက္ျပား ႐ွည္ေမ်ာေမ်ာ ပံုျဖစ္ ၿပီး အဖ်ားခၽြန္ ကာ အရင္းသြယ္သည္။ ႐ြက္နား ညီသည္။႐ြက္ေၾကာ မ်ား အလြန္ ထင္႐ွား သည္။ အပြင့္--အ၀ါ ႏုေရာင္ ႐ွိသည္။ အပြင့္သည္ ဆိပ္ဖူးပြင့္ ႏွင့္ တူသည္။ ၀ါဆို ၊ ၀ါေခါင္ လမ်ားတြင္ ပြင့္သည္။ အသံုးၿပဳႏုိင္သည္႔ အစိတ္အပိုင္းမ်ား : ဥတက္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေတြ႕ႏိုင္ေသာေနရာမ်ား : ျမန္မာ ႏိုင္ငံ အႏွံ႕ အျပား တြင္ ေပါက္ေရာက္သည္။ ေပါက္ေရာက္ပံု--ျမန္မာ ျပည္ အထက္ပိုင္း ေတာေတာင္ မ်ား၌ သဘာ၀ အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္ သည္။ ကူးသန္း ေရာင္း၀ယ္ ေရးအတြက္ စိုက္ခင္း မ်ား တည္ေထာင္၍ စိုက္ပ်ိဳးၾက သည္။ စိုက္ပိ်ဳးပံု--ခ်င္းပင္ ကဲ့သို႕ စိုက္ပ်ိဳး ရသည္။ အသံုး၀င္ပံု : အာနိသင္--ျမန္မာ ေဆးက်မ္း မ်ားအလို အရ နႏြင္း သည္ ပူ၏။ စပ္႐ွား႐ွား အရသာ ႐ွိ၏။ ခါးသက္၍ ဆိမ့္ေသာ အရသာ အနည္းငယ္ ႐ွိ၏။ ကုိယ္ေရ ေႏြးေစ၏။ ပူေသာ ဂုဏ္သတၱိ ႐ွိ၏။ ေလကို ႏိုင္၏။ ၀မ္းမီးကို ေတာက္ေစ၍ အစာ မေၾကေရာဂါ ကုိ ေပ်ာက္ကင္း ေစတတ္၏။ အသံုးျပဳပံု- ဥတက္-- ၁။ နႏြင္း သည္ ေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႕ ကို ပယ္ႏိုင္၍ အသက္႐ွည္ ေစေသာ ေဆးအျဖစ္ ထင္႐ွား၏။ နႏြင္းကုိ ငန္းေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ မ်က္စိ ေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ဒူလာ ၀မ္းရပ္ေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ လိမ္းေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ မႈိုင္းေဆး အမ်ိဳးမ်ိဳး ေဖာ္စပ္ ရာတြင္ အသံုးျပဳ၏။ ၂။ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ စဥ္ အတြင္း ဖ်ားျခင္း၊ သားဖြားၿပီး ေသြးတက္ျခင္း၊ ေသြးပုပ္ က်န္ျခင္း၊ ေသြးမသန္႕ ျခင္း၊ မီးဖြားၿပီး ေနာက္ ခ်ိနဲ႕ျခင္း၊ အသား ေအးျခင္း၊ သားျမတ္ ကိုက္ျခင္း၊ ေရာင္ျခင္း၊ မီးယပ္ ေသြးေဖာ ျဖစ္ျခင္း ၊ ယားယံ ျခင္း တို႕အတြက္ နႏြင္းကုိ အမႈန္႕ျပဳကာ ေရႏွင့္ေဖ်ာ္၍ လိမ္းေပးျခင္း၊ ေသာက္ေပး ျခင္း၊ မႈိုင္း႐ွဴေပးျခင္း၊ ေရေႏြး ႏွင့္ ျပဳတ္၍ ေရခ်ိဳးေပး ျခင္း၊ ၾကပ္ထုပ္ ထိုးေပး ျခင္း တို႕ျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္းေစႏိုင္၏။ ၃။ သားအိမ္ မသန္႕ ေသာ ေရာဂါ၊ မ်က္စိကုိက္၊ ႏွာေစး အဖ်ား ေရာဂါတို႕ အတြက္လည္း နႏြင္း ကို ေဆးဖက္ အျဖစ္ အသံုး ျပဳရ၏။ ၄။နႏြင္း ကုိ လက္ထုပ္ ေခါက္မႈန္႕ ႏွင့္ ေရာ၍ ေရၽႏွင့္ က်ိဳၿပီး ပ်ားရည္ သင့္႐ံု စပ္၍ ေသာက္ပါက ေသြးအန္၊ ေသြးလွ်ံ၊ ေသြး၀မ္း ေရာဂါ မ်ား ေပ်ာက္၏။ ၅။ သြားဖံုး ေရာင္ျခင္း၊ သြားနာျခင္း၊ ကိုက္ခဲ ျခင္းတို႕အတြက္ နႏြင္းမႈန္႕ကို ေရေႏြးႏွင့္ ေဖ်ာ္၍ ငံုေပးျခင္း၊ ဆားႏိုင္ ႏိုင္ ထည့္ေသာက္ျခင္း၊ သြားရင္းတြင္ သိပ္ေပး ျခင္းျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္း ေစ၏။ ၆။ နႏြင္း သည္ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ပန္းနာ ရင္က်ပ္၊ ၀မ္းေလွ်ာ ေရာဂါ တို႕ကုိ ေပ်ာက္ကင္း ေစ၏။ ၇။ နႏြင္း ကို ဆားအနည္းငယ္ ခတ္၍ တစ္ေန႕ ၃ ႀကိမ္ ေသာက္ ေသာ္ ေလထိုး ေလေအာင့္ ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။ ၈။ အက်ိတ္နာ၊ ထိခိုက္ ႐ွနာျခင္း၊ အတြင္းေၾက ဒဏ္ရာ ရျခင္းတို႕ အတြက္ နႏြင္းႏွင့္ ထံုးကို ေရာစပ္ လိမ္းေပးျခင္း၊ ဒဏ္ရာ မွ ေသြးထြက္ လြန္ျခင္းတို႕ အတြက္ နႏြင္းမႈန္႕ သိပ္ေပးျခင္း တို႕ျဖင့္ ေပ်ာက္ကင္း ေစႏိုင္၏။ ၉။ နႏြင္းကုိ သၾကားနီ ခဲႏွင့္ ေရာစပ္၍ ဆန္ေဆးရည္ ႏွင့္ ေသာက္သံုးပါက သားအိမ္တြင္ ေက်ာက္တည္ျခင္း ေပ်ာက္၏။ ၁၀။ နႏြင္းမႈန္႕၊ ဆီးျဖဴသီးရည္၊ ပ်ားရည္ သံုးမ်ိဳး ေရာေသာက္ ေသာ္ ဆီးပူ၊ ဆီးေအာင့္ မွစ၍ ဆီးေရာဂါ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေပ်ာက္၏။ ၁၁။ နႏြင္းဥ ကို ပါးပါးလွီး၍ ေနရိပ္တြင္ လွန္းၿပီး ပ်ားရည္ႏွင့္ တစ္ႀကိမ္ ၃ ျပား၊ တစ္ေန႕ တစ္ႀကိမ္ ေသာက္ေသာ္ အစာအိမ္ ေရာဂါ ေပ်ာက္၏။